„Ocalone gęśle” - odtworzenie skrzypiec żłobionych występujących na terenie Beskidu Żywieckiego

„Ocalone gęśle” - odtworzenie skrzypiec żłobionych występujących na terenie Beskidu Żywieckiego

„Ocalone gęśle” - odtworzenie skrzypiec żłobionych występujących na terenie Beskidu Żywieckiego, w oparciu o model ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Żywcu

Celem programu „Szkoła mistrzów budowy instrumentów ludowych” jest wsparcie procesu nauki i przekazywania młodemu pokoleniu praktycznych umiejętności w zakresie technik budowy polskich ludowych instrumentów muzycznych oraz propagowania wiedzy o ich roli w kulturze na ziemiach polskich na przestrzeni dziejów metodą bezpośredniego przekazu mistrz-uczeń. Program wspiera kontynuację lokalnych tradycji w zakresie technik wyrobu instrumentów, wzbogaconą o wiedzę historyczną i miejscowe zwyczaje, wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniu muzyków oraz kapel na instrumenty związane z danym regionem.

http://imit.org.pl/

 

Dzięki przychylności Instytutu Muzyki i Tańca, trójka młodych muzyków zakochanych w rodzimej tradycji, pod okiem swojego Mistrza - ( przesympatycznego, ale jak trzeba to i wymagającego, uzdolnionego, młodego lutnika) Stanisława Bafii – podejmie się odtworzenia zapomnianego w naszym regionie instrumentu – skrzypiec żłobionych. Na terenie Beskidu Żywieckiego zachowało się bardzo niewiele tego typu instrumentów smyczkowych. Stało się tak najprawdopodobniej za sprawą wyparcia archaicznych modeli przez instrumenty o formach klasycznych – obserwowanych przez wiejskich budowniczych w orkiestrach miejskich w latach 20. XX w. Spowodowało to zaprzestanie konstrukcji skrzypiec żłobionych na rzecz tych znanych nam w dzisiejszych czasach.

Instrument pochodzący ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Żywcu został wykonany przez Wiktora Szweda w 1983 r. z okazji wystawy „Ludowe Instrumenty Muzyczne”, która odbyła się w Żywcu. Autor urodził się w 1919 r. w Pewli Małej, dlatego możemy się domyślać, że konstrukcja takich skrzypiec była mu znana już od wczesnych lat dzieciństwa. Model został wykonany najbardziej archaiczną techniką żłobienia. Wrzecionowaty korpus i główka, w formie stylizowanej głowy zwierzęcej zostały wykonane z jednego kawałka drewna z osobną płytą wierzchnia. Poszczególne elementy instrumentu, zaobserwowane przez autora w modelach profesjonalnych, były przywoływane z pamięci – stąd niewłaściwe, przerysowane proporcje czy też brak prawidłowych menzur. Podczas warsztatów mamy nadzieję zbudować trzy tego typu instrumenty – każdy z nich w nieco odrębnym charakterze, nadanym przez twórcę. Naszym celem jest nie tylko próba rekonstrukcji. Chcielibyśmy, aby skrzypce żłobione z powrotem zagościły w tradycyjnym instrumentarium Beskidu Żywieckiegoi wzbudziły zainteresowanie innych (młodszych czy staryszych – bez znaczenia) miłośników folkloru.

 

Naszym Mistrzem - prowadzącym warsztaty będzie Stanisław Bafia.

 

 

Wychował się się w Gliczarowie Dolnym. W domu rodzinnym od najmłodszych lat otaczała go muzyka i zapach drewna. Już jako dziecko interesował się tym wdzięcznym materiałem i wykonywał z niego przeróżne przedmioty. Pierwszą wiedzę przekazał mu ojciec - który zaszczepił u syna marzenie o byciu artysta lutnikiem. Naukę tego zawodu rozpoczął w zakopiańskim Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara, następnie ukończył Katedrę Lutnictwa Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu. Szczególną pasją Staszka jest muzyka ludowa. Od najmłodszych lat grał na instrumentach smyczkowych. Przez kilka lat występował z zespołem „Karpatia”, który był laureatem licznych festiwali promujących muzykę tradycyjną. Obecnie jest członkiem kapeli Wałasi, prezentującej ludową muzykę łuku Karpat. Od wielu lat mieszka w Ciścu, na terenie Beskidu Żywieckiego, gdzie prowadzi własny warsztat lutniczy. Pomimo swojego młodego wieku jest znanym i cenionym budowniczym instrumentów profesjonalnych ale także wielkim miłośnikiem instrumentów ludowych oraz świetnym muzykiem.

http://bafiastanislaw.pl/

Organizatorem warsztatów jest Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne "GROJCOWIANIE" z Wieprza. Relacje z trwających warsztatów w ramach projektu "Szkoła mistrzów budowy instrumentów ludowych" będzie można zobaczyć także na stronie Stowarzyszenia