Popielec - Święto MB Gromnicznej

Popielec - Święto MB Gromnicznej

 

BOŻY ROK - w zwyczajach i obrzędach ludu żywieckiego - - Praca zbiorowa członków Koła Krajoznawczego Młodzieży Gimnazjum im M. Kopernika w Żywcu - 1935 r

Popielec Rano ludzie udają się do kościoła, aby kapłan posuł popiołem im głowy. Po powrocie do domu zamiatatają całe zabudowania, a śmieci wynoszą na pole i tutaj spalają je. Po południu gromadzą się baby i chłopi po domach i opowiadają przede wszystkiem o śmierci, o sądzie ostatecznym i o wielu innych sprawach religijnych. Karol Stokłosa - wieś Koczurów.

 

Popielec, Środa Popielcowa (staropolska Wstępna Środa) – w kalendarzu chrześcijańskim pierwszy dzień Wielkiego Postu. Jest to dzień pokuty przypadający 40 dni (nie licząc niedziel, które są pamiątką Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa) przed Wielkanocą. Według obrzędów katolickich tego dnia kapłan czyni popiołem znak krzyża na głowie wiernego, mówiąc jednocześnie: Prochem jesteś i w proch się obrócisz lub Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię. Tradycja posypywania głów popiołem na znak pokuty pojawiła się w VIII. W XI wieku papież Urban II uczynił go obowiązującym zwyczajem w całym Kościele. Wówczas postanowiono, że popiół będzie pochodził z palm poświęconych w Niedzielę Palmową z ubiegłego roku. W Środę Popielcową obowiązuje post ścisły - od 14 roku życia nie spożywa się pokarmów mięsnych, od 18 roku życia do 60 - ogranicza się ilość posiłków do trzech: jednego sytego oraz dwóch skromnych. W dzień ten nie obowiązuje dyspensa.

Święto Matki Boskiej Gromnicznej W dniu tym ludność wsi całej idzie do kościoła parafjalnego, aby poświęcić gromnice. Po poświęceniu gospodarz z gospodynią idą do obory i ze zaświeconą obchodzą każdą krowę, modląc się, aby jak mówią "nocnica" (czarownica) krowie mleka nie odebrała. Po tej ceremonji chowają gromnicę zgaszoną do “komory” zawinąwszy w spódnicę gospodyni. Gdy w skwarne letnie dnie słychać grzmoty zbliżającej się burzy, gospodyni stawia święconą gromnicę do okna i wraz z całą rodziną odmawia i śpiewa "Suplikacje", gdyż wierzy, że gromnica od uderzenia gromów chroni dom. Gdy ktoś umiera, stawia mu się do ręki święconą gromnicę, która oznacza wiarę, przez którą dusza człowieka wchodzi do Królestwa Niebieskiego. . Mówią też, że w czasie zapalenia poświęconej gromnicy schodzi na ziemię Matka Boska na pomoc biednym ludziom (wieś Pewel Mała). Starzy ludzie we wsi mówią, że gdy gromnica spalona obróci płomień do drzwi wchodowych, to tego roku ktoś z rodziny umrze. Gdy przyjdą z kościoła odcinają kawalek gromnicy od spodu i dają psu, aby pilnował domu. Jeżeli pies zje spuściwszy ogon, to w tym roku złodziej przyjdzie, a jeżeli przy tem zawyje, to ktoś umrze. Mówią też, że kto umrze w dniu święta Matki Boskiej Gromnicznej, to idzie do nieba, bo Matka Boska go prowadzi gromnicą. Irena Firlejczykówna - wieś Sól.

 

Image

 Image

 

W polskiej tradycji obchodzone było jako święto Matki Boskiej Gromnicznej, obecnie natomiast akcent położony jest na Osobę Chrystusa, który jest "światłością świata" i "Światłem na oświecenie pogan", i otrzymało nazwę Ofiarowania Pańskiego. Od niepamiętnych czasów czczono w Kościele pamiątkę przyniesienia przez Maryję Dzieciątka Jezus do Świątyni jerozolimskiej. W niektórych rejonach dzień ten zwano świętem Symeona. Począwszy od IX wieku wierni w tym dniu przynoszą do kościoła świece do pobłogosławienia zwane gromnicami. Nazwa ta wywodzi się od słowa „grom”, gdyż zapalano je w czasie burzy, stawiano w oknie i mmodlono się o oddalenie piorunów. Procesja z płonącymi świecami na początku liturgii jest znakiem nowego kroczenia przez życie w jedności z Jezusem i blaskach Jego ewangelii. Po powrocie do domu dawniej wypalano płomieniem gromnicy krzyż na belce sufitu. Zapalenia gromnicy i wkładanie jej w ręce umierającego oznacza, że na wzór „roztropnych panien” wychodzi on z płonącą lampą na spotkanie swego Oblubieńca.