Zwyczaje i obrzędy

"Łoktyby" w Wieprzu

  Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej (potocznie zwana także Świętem Ciała i Krwi Pańskiej, a w tradycji ludowej: Boże Ciało) – w Kościele katolickim uroczystość liturgiczna ku czci Najświętszego Sakramentu, święto nakazane.  

Stawianie "Mojki"

“Mojka”. We wsiach koło Żywca jest następujący zwyczaj majowy: Młody chłopak, który kocha jakąś dziewczynę, robi tak zwaną "mojkę".  

Wielki post - Niedziela Palmowa

Wielki post - Niedziela Palmowa

  Tradycja Wielkiego Postu. Wielkanoc to najstarsze święto świata chrześcijańskiego a jednocześnie największe ze świąt i najuroczyściej obchodzone. Już papież Grzegorz Wielki określił je Solemnitas Solemnitatum (uroczystość uroczystości), nawiązując do wszystkich uroczystości przedwielkanocnych które Wielkanoc wieńczy. Wielkanoc poprzedza okres postu, w odróżnieniu do pozostałych "suchych dni" zwanego Wielkim Postem.Pierwotnie był to post dwudniowy, obowiązujący w Wielką Środę i Wielki Piątek, stopniowo jego okres zwiększano. W II wieku trwał tydzień, w XVII obowiązywał przez okres sześciu tygodni.  

Popielec - Święto MB Gromnicznej

Popielec - Święto MB Gromnicznej

  BOŻY ROK - w zwyczajach i obrzędach ludu żywieckiego - - Praca zbiorowa członków Koła Krajoznawczego Młodzieży Gimnazjum im M. Kopernika w Żywcu - 1935 r Popielec Rano ludzie udają się do kościoła, aby kapłan posuł popiołem im głowy. Po powrocie do domu zamiatatają całe zabudowania, a śmieci wynoszą na pole i tutaj spalają je. Po południu gromadzą się baby i chłopi po domach i opowiadają przede wszystkiem o śmierci, o sądzie ostatecznym i o wielu innych sprawach religijnych. Karol Stokłosa - wieś Koczurów.  

"Dziady" żywieckie

  Temat konferencji - “Maska w obrzędzie” obliguje mnie do szerszego omówienia przebrań, w tym i masek w obrzędzie ,,Dziady żywieckie". Zwyczaj ten utrzymuje się do chwili obecnej w niektórych miejscowościach południowo-zachodniej Żywiecczyzny. Jak każdy inny, współcześnie podlega różnym przemianom. Nie będę się wdawał w rozważania na temat genezy tego obrzędu. Mimo swoich odrębności należy do grupy obrzędów, w których występują przebrane postacie zwierząt. Wydaje mi się że ma on nieco szerszy zasięg, analogii można dopatrywać się w obrzędach występujących w całym łuku Karpat, a nawet i na Bałkanach. Wegetacyjny charakter tego obrzędu nie podlega dyskusji, zostało to wykazane w artykule I. Kubiak "Wegetacyjny sens kolędowania (PSL" R. 33, 1979 nr l).  

Ludowa plastyka obrzędowa Beskidu Żywieckiego

Ludowa plastyka obrzędowa Beskidu Żywieckiego

  W Beskidzie Żywieckim utrzymały się po dziś dzień zwyczaje i obrzędy związane z okresem zimowym. Niektóre z nich, jak chociażby zabiegi magiczne stosowane w noc wigilijną czy chodzenie z szopką po kolędzie, mają charakter reliktowy i występują rzadko, inne zaś, jak przykładowo korowody przebierańców noworocznych nazywanych "dziadami" lub "jukacami", są nadal bardzo żywe i stanowią wielką atrakcję świąteczną dla mieszkańców wsi. Genezy zwyczajów i obrzędów ludowych należy szukać w odległej przeszłości, wiążąc ją z magią wegetatywną, która według starodawnych wierzeń zapewnić miała dostatek, płodność, urodzaj oraz wszelką pomyślność w domostwie. Na najstarsze wierzenia nawarstwiły się z kolei różne motywy o charakterze chrześcijańskim, a więc jasełka, przedstawienia szopkowe, kolędy itp. Pewna zachowawczość kultury środowisk wiejskich, a także niewątpliwa widowiskowość wielu obrzędów zimowych sprawiły, iż niektóre z nich okazały się bardzo żywotne, mimo szybko postępującej urbanizacji wsi żywieckiej. Jednakże zwyczaje te zatracają współcześnie swe magiczne i kultowe znaczenie, zrozumiałe dla starszej generacji, przybierając coraz częściej formę zwyczajowych wesołych widowisk, uświetniających okres świąteczy i będących pretekstem do wspólnej zabawy mieszkańców wsi, ich gości oraz turystów i wczasowiczów. Do utrzymywania starych tradycji przyczynia się znacznie organizowany corocznie przegląd grup obrzędowych czyli słynne "Gody Żywieckie" - impreza ciesząca się od wielu lat nie słabnącą sympatią i popularnością.